DEVAM: 67- NAMAZDA SAÇ
VE ELBİSEYİ TOPLAMAK BABI
حَدَّثَنَا
بكر بن خلف.
حَدَّثَنَا
خالد بن الحارث،
عن شعبة. ح و
حَدَّثَنَا
محمد بن بشار. حَدَّثَنَا
محمد بن جعفر.
حَدَّثَنَا
شعبة، أخبرني
مخول؛ قال:
-
سمعت أبا سعد،
رجلا من أهل
المدينة، يقول:
رأيت أبا
رافع، مولى
رَسُول
اللَّهِ صَلَى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ،
رأى الحسن بن
علي وهو يصلي،
وقد عقص شعره،
فأطلقه، أو
نهى عنه.
وقالك نهى
رَسُول
اللَّهِ
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسلَّمْ أن
يصلي الرجل
وهو عاقص
شعره.
Medine-i
Münevvere halkından Ebu Sa'd (künyeli) bir adan (r.a.)'den rivayet edildiğine
göre ben şunu gördüm demiştir:
Hasan bin Ali
(bin Ebi Talib) r.a. (bir gün) saçlarını tepesinde toplamış olduğu halde
(ayakta) namaz kılarken Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in mevlası
(azadlı kölesi) Ebu Rafi' r.a. onu gördü. Ebu Rafi' onun saçlarını salıvererek
veya onu böyle yapmaktan men ederek:
Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) erkeğin saçlarını tepesinde toplamış olduğu halde
namaz kılmasını yasaklamıştır. dedi.
Bu Hadis’i Tirmizi
ve Ebu Davud da rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Aks: Bu hadiste mazi fiili geçen bu kelime,
saçları başın tepesinde toplamak, saç örgülerini başın etrafına dolamak, saçın
uzanan uçlarını kıvırıp kök kısmının arasına sokmak manalarına gelir. Bu
manaların hangisi alınırsa alınsın erkeğin, saçlarını böylece toplamış olarak
namaza durmasının yasaklığı burada rivayet olunan hadislerden anlaşılmaktadır.
Saçları ve
elbiseyi toplamanın yasaklanmasının hikmeti hakkında alimler şöyle demişlerdir:
Saçların ve
elbisenin secdeden hisselerini almalarıdır. Toplamak ise bunların secde
etmelerine manidir.
Hattabi: Ebu
Rafi' (r.a.)'ın Hasan bin Ali (r.a.)'ın saçlarını salıvermesinin sebebi Hz.
Hasan (r.a.)'ın secde ederken saçlarının da secdeye varması ve saç örgülerinin
yere değmesidir. Nitekim İbn-i Ebi Şeybe'nin sahih bir sened ile Abdullah bin
Mes'ud (r.a.)'den rivayet ettiğine göre bir gün İbn-i Mes'ud mescide girmiş ve
bir adamı, saçlarını tepesinin başında toplamış olarak namaz kılarken görmüş.
Adam namazı bitirdikten sonra İbn-i Mes'ud Ona:
"Namaz
kılacağın zaman saçlarını toplama. Çünkü senin saçların da seninle beraber
secde eder ve her saç telinin secde edişi dolayısıyla sana bir ecir vardır,
deyince adam: Ben saçlarımın tozlanmasından korkuyorum, demiş. İbn-i Mes'ud
(r.a.) da "Saçlarının tozlanması senin için daha hayırlıdır", diye
cevap vermiştir," der.
EI-Menhel
yazarı Hattabi'in mezkur sözünü naklettikten sonra şöyle der:
"Ebu
Rafi'in hadisi, saçlarını toplamış olarak erkeğin namaza durmasının
mekruhluğuna delalet eder.
Hanefiler,
Şafiiler ve Hanbeliler'e göre, kişi saçını ister namaz için toplasın, ister
başka maksatla toplasın böyle namaz kılması mekruhtur.
Malik'e göre,
kişi namaz için böyle yapmış ise mekruhtur, aksi takdirde mekruh değildir.
İbnü'l-Münzir'in
dediğine göre Hasen-i Basri: Böyle kılınan namaz iade edilir, demiştir.
Nevevi: Sahih
hadislerde ve sahabilerden yapılan nakillerin zahirinde saç toplamanın namaz
için olması kaydı yoktur. Şu halde namaz için olsun, olmasın saçları toplamış
olarak namaza durmanın mekruhluğu gerekir, demiştir.
Ashab-ı Kiram
(r.anhum)'dan saçları toplamanın mekruhluğuna hükmeden cemaat içinde, Ömer,
Osman, Ali, Huzeyfe, İbn-i Ömer, Ebu Hureyre, İbn-i Mes'ud ve İbn-i Abbas
(r.a.) vardır. Tabiilerden İbrahim Nehai de aynı görüştedir.
Saçları toplama
keraheti erkeklere hastır. Kadınlara değil.. Çünkü kadınların saçı avrettir.
Örtülmesi gerekir. Kadın, saçını çözdüğü zaman dağılır ve icabında iyice
örtülmesi güçleşir, dolayısıyla saçının görülmesi ile namazı bozulur."
Namazda
elbiseyi toplamak da saçları toplamak gibi mekruhtur.
Fazla harekete
yol açarsa icabında namazın bozulmasına sebep olabilir. Elbisenin tozlanmaması,
üstünün bozulmaması düşüncesi namazın huşuuna ters düşer. Bu da ayrı bir
sakıncadır.